M.B.A. - Tourism Management

Στρατηγικός Σχεδιασμός Νομού Λάρισας.

Στα πλαίσια της διπλωματικής διατριβής του Ανδρέα Χατζηβασιλείου στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών M.B.A. Tourism Management -του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, του Πανεπιστημίου Πειραιώς- και με εμπνευστή, καθοδηγητή και συνοδοιπόρο τον Καθηγητή Στρατηγικού Μάνατζμεντ -Πρόεδρο του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, του Πανεπιστημίου Πειραιώς- Νικόλαο Γεωργόπουλο, αποφασίστηκε από κοινού η εκπόνηση επιστημονικής μελέτης με τίτλο:

"Στρατηγικός Σχεδιασμός Τουριστικού Προϊόντος Νομού Λάρισας-Χαράζοντας Στρατηγική για τη Λάρισα του 21ου αιώνα..."
.

Οι λόγοι που οδήγησαν στο να αφιερωθεί ένας ακαδημαϊκός τίτλος στην έρευνα για το Νομό Λάρισας, συνοψίζονται στην απεριόριστη αγάπη δασκάλου και μαθητή (ήτοι των συντελεστών) για τον τόπο όπου μεγάλωσαν και έζησαν τα πιο όμορφα χρόνια της ζωής τους.

Κύριος στόχος τους είναι να δώσουνε ταυτότητα στο Τουριστικό Προϊόν του Νομού Λάρισας αλλά και τις γενικές και ειδικές κατευθύνσεις για τη μετέπειτα πορεία του στην τουριστική αγορά.

Μέσα από τη μεθοδολογία του Στρατηγικού Μάνατζμεντ θα δοθεί η δυνατότητα στους Φορείς του Νομού Λάρισας για επιχειρείν... αρχών και δράσεων στον σκληρό ανταγωνισμό της εγχώριας και διεθνούς τουριστικής αγοράς.

Σε αυτή λοιπόν την προσπάθεια για την εναρμόνιση της ειδικής γνώσης του Στρατηγικού Μάνατζμεντ στα συστατικά στοιχεία του Τουριστικού Προϊόντος με το Brand name "Νομός Λάρισας"...
καλούμε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς που αποτελούν το θεμέλιο λίθο του προϊόντος να συμβάλλουν εποικοδομητικά τόσο στην επεξεργασία όσο και στην υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού.


Το "διακύβευμα" είναι να γίνει -ορθή- θεώρηση του Νομού Λάρισας ως μια επιχείρηση. Να κάνουμε ξεκάθαρο το όραμα, την αποστολή και τους στόχους του τουριστικού προϊόντος μας ...ενιαία... για όλους τους δρώντες που συνθέτουν την προσφορά του.

Το παρόν ιστολόγιο δημιουργήθηκε με σκοπό να αρχίσει η δημόσια συζήτηση με όλους όσους ασχολούνται με τον τοπικό τουρισμό, έτσι ώστε να κάνουν τις επισημάνσεις τους και τα σχόλια τους σχετικά με το τουριστικό προϊόν.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός του Νομού Λάρισας δεν θα τελειώσει με αυτή τη μελέτη (εγχειρίδιο για τους φορείς)... οι
ενδιαφερόμενοι οφείλουν να αναλάβουν τη συνέχεια, αλλάζοντας κάθε φορά τα δεδομένα σύμφωνα με τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε εποχής και τις εξελίξεις της τουριστικής αγοράς.

tourismlarissa.blogspot.com

«Αποκαρδιωτικά τα αποτελέσματα της έρευνας marketing για το Νομό Λάρισας αλλά…»




Αποκαρδιωτικά για τους επιχειρηματίες τα αποτελέσματα της έρευνας marketing για το Νομό Λάρισας, τα οποία παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση από την εταιρεία Hospitality and Tourism Consulting LTD, για λογαριασμό της ΤΕΔΚ και του Επιμελητηρίου. Όσο αναφορά το επιστημονικό κομμάτι της έρευνας πρόκειται -σε γενικές γραμμές- για μια πάρα πολύ καλά δομημένη έρευνα marketing με πολύ λίγα μειονεκτήματα. Όπως και να έχει, οι συνάδελφοι της εταιρείας Hospitality and Tourism Consulting LTD έκαναν επαγγελματική δουλειά με αποτελέσματα πρωτόγνωρα για τους συντελεστές της τουριστικής αγοράς του Νομού Λάρισας, όχι όμως για όλους. 
Αναφορικά με τα όσα ακούστηκαν στην εκδήλωση από τους φορείς θα ήθελα να επισημάνω κάποια πράγματα ξεκινώντας από τις ιστορικές αλήθειες:
1.      Ο τουρισμός στο Νομό Λάρισας την προηγούμενη δεκαετία, ήτοι του 1990, είχε όνομα… το όνομα του Πανουργιά Παπαϊωάννου, Προέδρου του Δ.Σ. της Ένωσης Ξενοδόχων Λάρισας (Ε.Ξ.Λ.). Ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που πάλευε για τον Τουρισμό του Νομού. Προσπαθούσε να ενθαρρύνει όλους τους συναδέλφους του ότι μπορούν και καλύτερα σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών και έδειχνε σε όλους επαγγελματική άμιλλα. Επίσης, διέθετε όραμα για τον τόπο του και αυτό αποδείχτηκε παίρνοντας την πρωτοβουλία να προτείνει στο νέο τότε Δήμαρχο Λαρισαίων (1998) την παραχώρηση του Ξενοδοχείου «Ξενία» στην Ένωση Ξενοδόχων Λάρισας.
2.      Δεν εκφράστηκε ποτέ φόβος από την Ε.Ξ.Λ. για το ποιος θα πάρει το Ξενοδοχείο «Ξενία», παρά υπήρξε απεριόριστο ενδιαφέρον -για την απόκτηση του- από πλευρά της που κρατήθηκε -με διάφορες αλχημείες- αμείωτο για δυο ολόκληρα χρόνια. Το όραμα του Πανουργιά Παπαϊωάννου στηρίχτηκε στην απόκτηση του ξενοδοχείου «Ξενία», που θα άνηκε στην Ε.Ξ.Λ. μετά από παραχώρηση του Δήμου Λαρισαίων (με μακροχρόνια μίσθωση) και θα είχε ως brand name… την ίδια την πόλη της Λάρισας. Το ξενοδοχείο δεν θα είχε ως απώτερο σκοπό την επέκταση του σε επίπεδο δυναμικότητας όσο στη δημιουργία ενός υπερσύγχρονου Συνεδριακού Κέντρου. Μετά από δυο χρόνια το «Ξενία» βγήκε σε πλειστηριασμό για τη μίσθωση του... η Ε.Ξ.Λ. με προσφορά μηνιαίου ενοικίου ύψους 2.000.000 δρχ./μήνα (6000 ευρώ) αποσύρθηκε από τη διαδικασία, μιας και ένας από τους μεγαλύτερους ελληνικούς ξενοδοχειακούς ομίλους προσέφερε σχεδόν τετραπλάσια τιμή από την Ε.Ξ.Λ. ...αλλά και από άλλους διεκδικητές. Τελικώς, το όραμα του Πανουργιά Παπαϊωάννου δεν πήρε ποτέ σάρκα και
οστά, αν και έλαβε διαβεβαιώσεις από το Δήμο Λαρισαίων ότι θα παραχωρηθούν στην Ε.Ξ.Λ. κάποια στρέμματα στην περιοχή Μεζούρλο, για την ανέγερση νέας Ξενοδοχειακής μονάδας με Συνεδριακό Κέντρο.
3.      Από το 1998 και έπειτα άρχισε να διαφαίνεται το ενδιαφέρον του Δήμου Λαρισαίων για τον Τουρισμό, μετά όμως από παρότρυνση του Προέδρου της Ε.Ξ.Λ. Σταδιακά, το ενδιαφέρον μειώθηκε μόλις ολοκληρώθηκε το νέο Ξενοδοχείο και το οποίο μάλιστα διαφημίστηκε από τη Δημοτική Αρχή στις πολιτικές καμπάνιες, ως απόρροια έργου εφαρμοσμένης τουριστικής πολιτικής και ως το Ξενοδοχείο (μεγάλης αξίας) ιδιοκτησίας του Δήμου Λαρισαίων. Το ενδιαφέρον επανεμφανίστηκε πριν από 2 χρόνια με την πρόταση δημιουργίας ενιαίου φορέα, τη στιγμή μάλιστα που υπήρχε ήδη ένας φορέας σε επίπεδο Νομού Λάρισας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.  Αδυνατώ να κατανοήσω ποιος ο λόγος να δημιουργήσουμε έναν Ενιαίο φορέα, ήτοι να επενδύσουμε χρήματα, με αμφίβολη βιωσιμότητα, από τη στιγμή που μπορούμε να ξεκινήσουμε με τη ΝΕΤΠ και μέσα από σκληρή δουλειά και ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ να συνεχίσουμε με έναν άλλο φορέα, μόνο όταν θα το επιβάλλει η χρονική περίοδος-εφόσον φυσικά έχουν γίνει βήματα προς τα εμπρός.
4.      Η Αντινομάρχης Ρένα Καραλαριώτου και ο Νομάρχης Λουκάς Κατσαρός, είναι οι μοναδικοί πολιτικοί φορείς από το 2002, που χρησιμοποιούν πρωτόγνωρα για τα τοπικά δεδομένα εργαλεία τουριστικής προβολής. Ουσιαστικά έκαναν αυτό που οιονεί τους επέβαλλε η τέχνη του εφικτού και πάνω από όλα η συνείδηση τους απέναντι στους πολίτες του Νομού και τους τοπικούς επιχειρηματίες. Έδειχναν το δρόμο ότι πρέπει να εργαστούν όλοι προς μια κατεύθυνση, ξεκινώντας ο καθένας από την επιχείρηση του, προσφέροντας μάλιστα στους τοπικούς επιχειρηματίες προβολή αξίας πολλών χιλιάδων ευρώ. Δυστυχώς, δεν γνώριζαν ότι οι προσπάθειες τους τεχνοκρατικά και μόνο τεχνοκρατικά ήταν κενές.
5.      Ακούστηκε κατά κόρον στην εκδήλωση αλλά και στα τοπικά Μ.Μ.Ε. ότι η Λάρισα διαθέτει όλες τις μορφές τουρισμού ή τουλάχιστον τις περισσότερες. Το μόνο που έχω να πω πάνω σε αυτό είναι ότι οι «μπακαλίστικες αναγωγές» τύπου... «εγώ διαθέτω τα πάντα, τα καλύτερα και δεν με πιάνει κανένας...» δείχνουν έλλειψη οράματος, στόχων και πάνω από όλα ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ. Δεν είμαστε ούτε οι καλύτεροι, ούτε τα έχουμε όλα. Το προϊόν μας έχει προοπτικές και δυνατότητες, λιγότερες δυνάμεις και πολύ περισσότερες αδυναμίες.
6.      Η επιχειρηματική νοοτροπία που ακολουθείται ως και σήμερα έχει κατακερματίσει το Τουριστικό μας προϊόν. Και αυτό γιατί; Γιατί πολύ απλά επαγγελματίες άλλων κλάδων εισχωρούν στον τοπικό Τουρισμό και αντιλαμβάνονται αυτό που κάνουν -εκλαϊκευμένα- ως «αρπαχτή».

Για να μην παρεξηγηθώ, οι συγκεκριμένες ιστορικές επισημάνσεις δεν έχουν κανένα σκοπό να θίξουν πρόσωπα, όσο να αναδείξουν ιστορικές ενέργειες και καταστάσεις που θα μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε το «κακό» μας παρελθόν, να δούμε το παρόν και να ΣΧΕΔΙΑΣΟΥΜΕ το μέλλον. Άλλωστε, δεν ασχολούμαστε με την πολιτική (δεν εννοώ την πολιτική ως επιστήμη, εστιάζω στο σχήμα «εκλέγειν-εκλέγεσθαι») αλλά με την επιστήμη, εκφράζοντας επιστημονική άποψη για θέματα που αφορούν την επιστήμη μας και μόνο. Όσοι είναι διατεθειμένοι να την ακούσουν έχει καλώς, όσοι δεν είναι ας πάρουν το δρόμο που τους επιβάλλει ο τυχοδιωκτισμός του φαίνεσθαι και του «ωχαδερφισμού».

Όσον αναφορά τα αποτελέσματα της έρευνας marketing που παρουσιάστηκαν από το στέλεχος της Hospitality & Tourism Consulting Ltd, θα ήθελα να αξιολογήσω τα σημαντικότερα στοιχεία που αφορούν το κομμάτι της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ήτοι της διοίκησης των τουριστικών επιχειρήσεων εν γένει-χωρίς φυσικά να παραβλέπω και τα υπόλοιπα που ούτως ή άλλως θα ληφθούν υπόψη μας στο περιεχόμενο της μελέτης μας:

1.      Οι επιχειρηματίες της Λάρισας δείχνει να βρίσκονται σε πλήρη σύγχυση σχετικά με τις δράσεις σε επίπεδο Νομού. Το 98% ζητά την ύπαρξη συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων φορέων του Νομού Λάρισας και το 73% δεν είναι ευχαριστημένοι από τις δράσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αλλά... το 100% αγνοεί την ύπαρξη της ΝΕΤΠ (Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής). Για να μην ερμηνευθεί λανθασμένα το συγκεκριμένο εύρημα χρησιμοποιώντας το ως άλλοθι για να βάλουμε άμεσα λουκέτο στη ΝΕΤΠ, θα πω το εξής... το ότι δεν υπάρχει συντονισμός των φορέων, θα πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες στις ηγεσίες των φορέων από τα μέλη τους. Υποτίθεται ότι πρόκειται για σοβαρούς επαγγελματίες και όχι για μικρά παιδιά. Οι δράσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στους δυο βαθμούς της την τελευταία δεκαετία ακολουθεί την πεπατημένη πολλών άλλων τουριστικών προϊόντων-προορισμών χωρίς να έχει τα σωστά δεδομένα. Είναι ανάγκη, λοιπόν, συνέχειας της ΝΕΤΠ με ορθή και τεχνοκρατική αναδιάρθρωση. Επιπλέον, μέσα από το γεγονός ότι μόλις το 41% των επιχειρηματιών ανταποκρίθηκε στην έρευνα marketing (61 στους 145) -σε συνδυασμό και με άλλα αποτελέσματα-  βγαίνουν δύο συμπεράσματα... την αγνοια των πραγμάτων σε επίπεδο τουριστικού μάνατζμεντ και την έλλειψη επιμόρφωσης σε βασικά ζητήματα διοίκησης επιχειρήσεων.
2.      Το κόστος των υπηρεσιών και το χαμηλό-μέτριο επίπεδο παροχής υπηρεσιών. Το 46% των επιχειρηματιών κρίνει το επίπεδο των υπηρεσιών μέτριο ενώ το 44% χαμηλό. Ήτοι, το 90% των επιχειρηματιών κάνει την αυτοκριτική του... και κρίνει τον εαυτό του υπό... του μετρίου. Ενώ στην τιμολογιακή πολιτική της επιχείρησης τους λαμβάνουν -όπως λένε- υπόψη τους το κόστος των υπηρεσιών-σύμφωνα με το 66% των ερωτηθέντων. Είναι προφανές ότι οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες ενδιαφέρονται για το εύκολο και γρήγορο κέρδος. Ωστόσο, ο τουρισμός συμπεριλαμβάνεται στις άυλες υπηρεσίες. Πρόκειται ίσως για το μοναδικό προϊόν που μπορεί να εκφράσει τέλεια και αποκλειστικά το λεγόμενο «value for money» -σε συνδυασμό πάντα με την ποιότητα (quality management) σε επίπεδο παροχής των υπηρεσιών.
3.      Το 83% των επιχειρηματιών αντιλαμβάνεται την ύπαρξη ανταγωνισμού από τους γείτονες, όπως τα Τρίκαλα, την Καρδίτσα, τη Μαγνησία και την Πιερία. Στην πραγματικότητα όμως δεν έχουν αντιληφθεί τι είναι ανταγωνισμός. Ποιος είναι ο άμεσος και ο έμμεσος ανταγωνισμός του τουριστικού προϊόντος του Νομού Λάρισας. Τα επιστημονικά εργαλεία που διαθέτουμε στη διοίκηση επιχειρήσεων αλλά κυρίως η μέθοδος της παρατήρησης, μας κάνουν να είμαστε στην απόλυτη θέση να γνωρίζουμε ποιος είναι ο άμεσος ανταγωνιστής μας και ποιος ο έμμεσος-και αυτό θα διαφανεί μέσα από τον Στρατηγικό Σχεδιασμό. 
Τέλος, διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι αυτό που θεωρούμε εμείς ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απέχει παρασάγγας από αυτό που πραγματικά είναι. Ο Δάσκαλος μου και επικεφαλής της μελέτης, Νίκος Γεωργόπουλος λέει χαρακτηριστικά ότι: «...ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι η ικανότητα μιας επιχείρησης (=τουριστικό προϊόν Ν. Λάρισας) να δημιουργεί αξία (=ικανοποίηση του πελάτη), με τρόπο που οι υπόλοιποι ανταγωνιστές δεν μπορούν». Επομένως, το Τουριστικό προϊόν του Ν. Λάρισας έχει την ανάγκη να προσληφθεί μεθοδολογικά ως μια επιχείρηση που θα διαθέτει όραμα, αποστολή, στόχους και σκοπούς. Το ζητούμενο, λοιπόν, δεν είναι τόσο η συζήτηση για τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα (που μπορεί να μην δημιουργηθεί και πότε εξαιτίας της ύπαρξης της ΝΕΤΠ)... όσο ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ του τουριστικού προϊόντος του Ν. Λάρισας, όπως ακριβώς επιβάλλει το στρατηγικό μάνατζμεντ και η διεθνής βιβλιογραφία. 
Ανδρέας X. Χατζηβασιλείου
M.Sc. International and European Studies
M.B.A.-Tourism Management
(www.tourismlarissa.blogspot.com)